Klasa VI A

Temat: Świat przedstawiony w powieści Kornela Makuszyńskiego " Szatan z siódmej klasy"

Kilka słów o autorze lektury...

Kultura i sztuka w okresie międzywojennym

Kornel Makuszyński (1884-1953)

Kornel Makuszyński. Fot. NAC

Urodził się 8 stycznia 1884 roku w Stryju, a młodość spędził we Lwowie. Tu kształcił się w gimnazjum i studiował w Uniwersytecie im. Jana Kazimierza na Wydziale Filozoficznym.

We Lwowie przed I wojną światową pracował jako kierownik literacki Teatru Miejskiego.

Podczas pierwszej wojny Makuszyński został wywieziony w głąb Rosji. Zwolniony z zesłania za poręką przyjaciół powrócił do kraju, by po kilku miesiącach pracy artystycznej w Teatrze Miejskim ponownie i już ostatecznie opuścić to miasto.

Do roku 1918 Makuszyński mieszkał w Kijowie i pracował jako kierownik literacki Teatru Polskiego Stanisławy Wysockiej oraz pełnił funkcję prezesa miejscowego Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy. W okresie kijowskim powstały jego pierwsze powieści.

W 1918 roku Makuszyński osiadł w Warszawie. Pisywał humoreski i felietony, najpopularniejsze są jednak jego utwory dla dzieci i młodzieży. Napisał m.in. "O dwóch takich, co ukradli księżyc" (1928, ekranizacja 1962 w reżyserii Jana Batorego), "Przyjaciel wesołego diabła" (1930, ekranizacja w reżyserii Jerzego Łukaszewicza w 1986 roku), "Panna z mokrą głową" (1933, ekranizacja w reżyserii Kazimierza Tarnasa w 1994 roku), "120 przygód Koziołka Matołka" (1933, wspólnie z rysownikiem Marianem Walentynowiczem), "Awantura o Basię" (1937, ekranizacja w reżyserii Marii Kaniewskiej w 1959 roku), "Szatan z siódmej klasy" (1937, ekranizacja w reżyserii Marii Kaniewskiej w 1960 roku, w reżyserii Kazimierza Tarnasa w 2006 roku), "Szaleństwa panny Ewy" (1957, ekranizacja w reżyserii Kazimierza Tarnasa w 1984 roku).

Makuszyński jest też autorem powieści o życiu cyganerii artystycznej: "Perły i wieprze" (1915) oraz "Po mlecznej drodze" (1917).

Kazimierz Czachowski już przed wojną pisał o nim następująco: "Kornel Makuszyński jest zjawiskiem na tle swego pokolenia wyjątkowym. Z natury liryk o głębokiej i szczerej uczuciowości (...), stał się Makuszyński przede wszystkim humorystą o wybitnie radosnym poglądzie na świat. (...) Makuszyński nawet gdy szydzi, czyni to z pobłażliwością szczeropolskiego komizmu, ale również głęboko nas wzrusza, uśmiechając się przez łzy lub niekiedy w poważnym tonie przenosząc się w kraj baśniowej ułudy".

Okupację niemiecką i Powstanie Warszawskie Makuszyński przeżył w stolicy. Po przebyciu obozu w Pruszkowie został wywieziony do Opoczna, skąd przedostał się do Zakopanego, gdzie mieszkał od 1945 roku.

Z inicjatywy Kornela Makuszyńskiego powstało na stokach Gubałówki sanatorium dla młodzieży. Pisarz inicjował też zbiórki pieniężne na sprzęt narciarski dla najbiedniejszych dzieci. W 1930 roku odbyły się w Zakopanem pierwsze zawody "O Puchar Kornela Makuszyńskiego". Uczestniczyli w nich późniejsi mistrzowie, tacy jak Bronisław Czech czy Stanisław Marusarz.

Zmarł 31 lipca 1953 roku. Pochowany został w Zakopanem, gdzie znajduje się też jego muzeum. (PAP)

Źródło: DZIEJE .PL PORTAL HISTORYCZNY

Moi Drodzy,

Kiedy Kornel Makuszyński pisał swa powieść, system edukacyjny w Polsce wyglądał nieco inaczej. Autor pisząc o 7 klasie miał na myśli szkołę średnią, która liczyła wówczas 8 klas. W 8 klasie zdawało się maturę, bardzo trudną , zresztą. A więc bohaterowie  powieści Makuszyńskiego, uczniowie gimnazjum, są to młodzieńcy na rok przed maturą. Stąd w utworze sporo odniesień do łaciny, wodzów starożytnych, filozofów i myślicieli. Wy, będziecie się o nich uczyć również, ale dopiero za jakiś czas.

Notatka w zeszycie

Geneza (powstanie) utworu

Powieść powstała w 1937 roku. Sam autor napisał, że " Szatan z siódmej klasy" zawiera aż trzy prawdy i jedną trzecią zmyślenia, czyli fikcji. Nazwiska bohaterów: Adasia Cisowskiego i profesora Gąsowskiego są autentyczne.

Czas akcji

1937 ( w czerwcu i lipcu) - akcja powieści rozgrywa się w czasach współczesnych autorowi, więc jest to powieść współczesna.

Miejsce akcji

Akcja powieści rozgrywa się gł. w dwóch miejscach

- w Warszawie ( w czasie roku szkolnego),

- we wsi Bejgoła  ( w czasie wakacji)

Bohaterowie:

- główny ( tytułowy " szatan") 

 Adam Cisowski

- drugoplanowi: 

Wanda Gąsowska - córka państwa Gąsowskich; piękna i inteligentna dziewczyna, zakochana w Adasiu;

prof. Paweł Gąsowski - nauczyciel historii, z powodu swojego roztargnienia bardzo zabawny, rozmiłowany w swoim przedmiocie;

Iwo Gąsowski - brat prof. Gąsowskiego, nieco dziwaczna postać, nie dbał o rodzinę , ponieważ był przekonany, że jest geniuszem matematycznym, miał charakterystyczną farbowaną czarną brodę;

Ewa Gąsowska - żona I. Gąsowskiego, spokojna i miła kobieta, która ze względu na dziwactwo męża sama zajmowała się domem i wychowaniem córki;

Staszek Burski - przyjaciel Adasia, odważny, miły i wesoły 17 - letni chłopak.

Zadanie

Połącz postacie i ich atrybuty, czyli cechy rozpoznawcze.

prof. Gąsowski                                               bujna broda i tubalny głos

Adaś                                                                fiołkowe oczy

Wanda                                                             czarne charaktery

Iwo Gąsowski                                                 roztargnienie 

fałszywy malarz i chudy                                spryt i dzielność

Plan wydarzeń

1. Rozszyfrowanie tajemnicy prof. Gąsowskiego.

2. Propozycja wyjazdu wakacyjnego do Bejgoły.

3. Zauroczenie Adama oczami Wandy.

4. Tajemnicza napaść.

5. Zagadkowa postać Francuza.

6. Odnalezienie pamiętnika ks. Jana Koszyczka.

7. Wizyta podejrzanego malarza.

8. Znikające drzwi we dworze.

9. Kradzież pamiętnika.

10. Tajemniczy szyfr w liście.

11. Uwięzienie Adasia.

12. Ratunek.

13. Oszukanie opryszków dzięki podstępowi Adama.

14. Odkrycie skarbu.